Flip
Колку пати сте се прашале зошто не го гледате вашиот нос додека читате книга, гледате филм или играте игра? Кога последен пат сте биле свесни за вашиот нос во секојдневната активност? Иако тој е постојано во нашето видно поле, нашиот мозок едноставно одлучува да го игнорира.
Оваа појава е дел од поширокиот процес на филтрирање што го врши нашиот мозок наречен несвесно селективно внимание. Научниците откриле дека нашиот мозок има извонредна способност да одредува што е „корисна“ информација, а што може да биде игнорирано. Оваа способност ни помага да се фокусираме на важните задачи и да ги филтрираме непотребните стимули.
Како функционира селективното внимание?
Замислете дека влегувате во вашата омилена италијанска ресторан. Првото нешто што го забележувате е силниот мирис на домати, лук и свежо печено лепче. Но, откако ќе седнете и почнете да јадете, престанувате да го забележувате тој мирис и наместо тоа почнувате да се фокусирате на специфичните вкусови на вашето јадење.
Слично на ова, вашиот мозок го игнорира вашиот нос, иако тој е секогаш присутен во вашето видно поле. Причината за ова е дека мозокот смета дека таа информација е „непотребна“ за моменталниот фокус.
Клучната улога на мозокот
Мозокот е „генијалниот криминалец“ што стои зад сите овие процеси. Тој не само што ги регулира основните функции на телото како дишењето и срцевиот ритам, туку исто така управува со многу покомплексни активности како што се мисловните процеси, меморијата, емоциите и сензорните перцепции.
Видот, на пример, не е само процес на примање на визуелни информации, туку и на нивно обработување. Секој ден сме преплавени со илјадници визуелни информации, но нашиот мозок одлучува кои од нив се важни. Затоа, доколку вашиот нос не менува своја позиција или не се случува нешто необично со него, мозокот едноставно одлучува дека не треба постојано да го гледате.
Зошто не го гледаме нашиот нос?
Технички, ние постојано гледаме во нашиот нос. Но, мозокот има вродена способност да ја филтрира оваа информација бидејќи таа не е неопходна за моменталната задача. Доколку нешто се промени – на пример, ако се случи повреда на носот или нешто необично го привлече вниманието – тогаш мозокот веднаш ќе почне да го забележува.
Значењето на селективното внимание во секојдневниот живот
Селективното внимание не само што ни помага да го игнорираме нашиот нос, туку исто така е клучен фактор за нашата способност да се фокусираме на работата, да се снаоѓаме во сложени средини и да управуваме со мноштво различни сензорни стимули. Тоа е причината зошто можеме да работиме во бучно кафуле или да се фокусираме на важна задача додека се случуваат разни други нешта околу нас.
Заклучок: Мозокот е нашиот најдобар филтер
Способноста на мозокот да ги игнорира непотребните информации, како што е носот, е пример за тоа како тој постојано работи за да нè одржува фокусирани и функционални. Овој механизам на селективно внимание е од суштинско значење за секојдневното функционирање и заштитата од преголемо сензорно оптоварување.
