Недостатокот на сон е сериозен проблем што може да има многу негативни последици врз телото и умот. Првите знаци на депривација на сон често остануваат незабележани или се занемаруваат, но тие може да се појават преку различни навики и симптоми. Некои од најраните симптоми вклучуваат многу брзо заспивање, честото дремнување без намера и прекумерното спиење за време на викендите.
Што предизвикува депривација на сон?
Иако многу луѓе се соочуваат со недостаток на сон од различни причини, постојат одредени фактори и групи кои се изложени на поголем ризик:
- Недоволна хигиена на сонот: Многу луѓе остануваат будни до доцна навечер, гледаат телевизија или прелистуваат на интернет. Секојдневното одложување на легнувањето може да доведе до нерегуларен режим на спиење и намален квалитет на одмор.
- Здравствени состојби: Настинки, воспаленија на крајници и други респираторни заболувања можат да предизвикаат честo будење во текот на ноќта и нарушување на сонот.
- Работа во смени: Луѓето кои работат во ротациони смени, како авионски екипажи кои често патуваат низ различни временски зони, се изложени на ризик од нарушување на циркадните ритми, што води до нерегуларен сон.
- Хронични здравствени проблеми: Состојби како што се апнеа при спиење, хрчење и периодично движење на екстремитетите, можат сериозно да го нарушат квалитетот на сонот, предизвикувајќи честo будење и непотполн одмор.
- Медикаменти: Одредени лекови за лекување на епилепсија, нарушувања на вниманието или хиперактивност можат да доведат до несоница, особено ако се земаат пред спиење.
- Стимуланси пред спиење: Пиењето кафе или чај, како и пушењето цигари пред легнување, може да го отежни заспивањето бидејќи овие супстанции делуваат како стимуланси и го нарушуваат спиењето.
- Ментална вознемиреност: Лежање во кревет и постојано размислување за проблеми или грижи може да го спречи релаксирањето и да го отежни заспивањето.
- Родители со мали деца: Родителите на многу мали деца се често будни во текот на ноќта, бидејќи бебињата имаат потреба од хранење или утеха, што може да доведе до сериозен недостаток на сон.
Како да се подобри режимот на спиење?
За да се избегне депривацијата на сон, важно е да се воведат некои корисни навики како што се:
- Редовно легнување и будење во исто време секој ден, дури и за време на викендите.
- Ограничување на консумирањето на стимуланси пред легнување.
- Воведување на релаксирачка рутина пред спиење како што е читање, медитација или слушање на тивка музика.